Een nieuwe kijk op hooggevoeligheid
Hooggevoeligheid wordt vaak beschouwd als een lastige karaktertrek. Ten onrechte, meent Lusanne Hogeweg. Haar boodschap aan alle hooggevoeligen: word je bewust van je ware, spirituele aard en wees een lichtend voorbeeld voor anderen.
De psychologe Elaine Aron is misschien wel de bekendste auteur over hoogsentitieve personen sinds haar boek Hoog sensitieve personen. Hoe blijf je overeind als de wereld je overweldigt. Als je hooggevoelig bent, dan heb je een karaktertrek die voor- en nadelen heeft en daar moet je mee leren omgaan, is haar boodschap. Ondanks dat Aron hooggevoelige personen laat zien dat ze bijzonder zijn en ook positieve kanten hebben, vind ik haar visie beperkt. Door eigen ervaringen met hooggevoelig-zijn plus wat ik waarnam bij veel van mijn cliënten heb ik een andere visie op hoogsensitieve mensen. Hierdoor komt de hooggevoelige of hoogsensitieve persoon (hsp) in een geheel ander licht te staan
Veelzijdige ster
Ook in mijn ogen is een hsp een bijzonder mens. De hsp heeft eigenschappen die zo schitterend en krachtig zijn, dat je hem een veelzijdige ster zou kunnen noemen. Zo is hij bijzonder gevoelig en intuïtief en zeer veelzijdig en creatief. Hsp's hebben verder een groot inlevingsvermogen, passen zich gemakkelijk aan, zijn doorzetters en hebben zowel een sterk ontwikkeld gevoel voor verantwoordelijkheid en rechtvaardigheid.
Helaas is de hsp zelf zich meestal niet bewust van zijn bijzonderheid. Deze onwetendheid heeft verstrekkende gevolgen: de hsp ziet zichzelf als moeilijk, als iemand die overgevoelig, onzeker en vooral anders is, en gedraagt zich hier ook naar.
Deze twee kanten van de hsp zijn niet simpelweg voor- en nadelen. Het zijn keerzijden van dezelfde medaille die, gezien in het juiste licht, één geheel zijn. Op enkele van de genoemde kenmerken en hun keerzijden ga ik hieronder verder in.
Gevoelig en intuïtief
Het gevoelig en intuïtief zijn is, daarover is iedereen het wel eens, de meest bijzondere eigenschap van de hsp. Naar mijn mening is deze eigenschap de essentie van hooggevoeligheid: hsp's hebben een gevoelig zenuwstelsel en reageren heftiger op hun omgeving dan veel andere mensen.
Die gevoeligheid voor indrukken van buitenaf beperkt zich niet tot de ”gewone' zintuigen. Hoogsensitieve mensen voelen ook sfeer en spanningen en emoties van anderen. Door hun bijzondere gevoeligheid is het voor hsp's soms lastig om in deze wereld te zijn, ze voelen zich hier niet thuis, missen als het ware een (gevoel van) basis.
Spiritueel
In mijn visie is de hsp in wezen spiritueel. Je zou kunnen zeggen dat deze persoon niet slechts van deze wereld is, maar tevens aan een andere wereld toebehoort. Een wereld van een meer subtiele energie, de wereld van de geest. Deze geest, die je kunt benoemen als ”zuiver en onbegrensd bewustzijn', is overigens het ware zelf van ieder mens, of hij nu hsp is of niet. Alleen kunnen hsp's door hun gevoelige zenuwstelsel zich relatief gemakkelijk bewust worden van dit ware zelf.
Dat bewustzijn is voor een hsp essentieel. Want zolang hij zich identificeert met de aardse wereld, blijft hij ten onrechte denken dat hij een probleemgeval is, dat hij een karaktertrek heeft die lastig is en waarmee hij moeten leren omgaan. Dan leeft hij echter niet als de spirituele persoon die hij werkelijk is, en kan hij zijn capaciteiten en mogelijkheden niet tot volle wasdom brengen.
Calimero-houding
Uiteraard leven hsp's wel ìn deze wereld, een wereld vol drukte, chaos en strijd. Het is belangrijk dat hsp's hun innerlijke kracht en rust vinden en zich niet laten ontregelen door de drukte en het gedoe om hen heen en dat ze zich niet uit de wereld terugtrekken of onverschillig worden. En daarmee kom ik op een ander bijzonder aspect van hooggevoelige personen: ze denken vaak dat ze zwak en machteloos zijn. Ik kan het niet (aan), is een steeds terugkerende gedachte of overtuiging. Hsp's voelen zich al snel overweldigd door iets of iemand. Deze gedachte vinden we ook terug in het boek van Aron, die hsp's aanraadt hun gevoeligheid af te schermen voor anderen die er toch geen begrip voor hebben. Daarmee bevestigt Aron hsp's in hun Calimero-houding.
De waarheid is echter dat hsp's beschikken over een immense kracht. Zolang deze kracht onbewust blijft, uit deze zich op een verwrongen manier, zoals (te) veel verantwoordelijkheid nemen, in doorgaan totdat ze erbij neervallen of in emotionele uitbarstingen. Als hsp's zich bewust worden van hun innerlijke wijsheid, liefde, passie, creatieve, verstandelijke of verbale vermogens, dan gaan zij zien dat zij helemaal niet zwak zijn. Integendeel. Ze gaan hun kracht ervaren en realiseren zich vervolgens hoe belangrijk het is deze met beleid te gebruiken en naar buiten te brengen. Ze worden zich bewust van het effect dat ze hebben op hun omgeving. Als hsp's gaan zien wie zij werkelijk zijn, dan gaan ze beseffen dat zij in staat zijn de wereld te overweldigen.
Lusanne hogeweg