Vrijwel alle levende cellen (van planten, dieren en mensen) bevatten DNA strengen met gecodeerde informatie. De DNA bestuurt de cel en geeft aan welke stoffen er geproduceerd moeten worden en wanneer. Veel van ons uiterlijk en onze persoonlijkheid is bepaald door het DNA dat we geërfd hebben van onze ouders.
De kern van menselijke cellen bevatten 99,5% van het DNA. De helft daarvan is afkomstig van de moeder en de andere helft van de vader. Omdat bij de bevruchting beide helften met elkaar vermengd worden is het moeilijk na te gaan welke segmenten van welke ouder afkomstig zijn. Met andere woorden, de helft van het DNA veranderd per generatie. Daarnaast bevat iedere cel buiten de kern duizenden kleine energie producerende celorganen die mitochondriën worden genoemd. Deze mitochondriën bevatten ieder een cyclische DNA strengel (mtDNA) die alleen van de moeder afkomstig is!1 Zij heeft het op haar beurt geërfd van haar moeder, enzovoorts. Normaal gesproken is er geen van verandering in het mtDNA van generatie op generatie.
DNA kan worden voorgesteld met een alfabet van vier letters: A, G, T, en C. Een kopie van iemands mtDNA bestaat uit 16,559 van deze letters. Er kunnen mutaties optreden van moeder op kind, waardoor een letter van het mtDNA verandert. Deze zeldzame en willekeurige veranderingen stellen genetici in staat om families te onderscheiden. Als je grootmoeder een mutatie in haar mtDNA zou hebben, dan zouden haar kinderen en de kinderen van haar dochters dezelfde gewijzigde mtDNA hebben. In het algemeen gesproken zou het verschillend zijn van de rest van de wereldbevolking.2
In 1987, publiceerde een team van de Universiteit van Californië in Berkeley een studie, waarin het mtDNA van 147 mensen van vijf verschillende geografische gebieden met elkaar vergeleken werd.3 Zij concludeerden dat alle 147 dezelfde vrouwelijke moeder hebben gehad. Zij wordt sindsdien de "mitochondriële Eva" genoemd.
Waar kwam deze mitochondriële Eva vandaan? Aanvankelijk onderzoek concludeerde dat ze waarschijnlijk uit Afrika afkomstig was. Later werd na veel discussie duidelijk dat ook Azië en Europa als oorspronkelijke locatie in aanmerking kwamen.4
Vanuit een Bijbels standpunt gezien weten we niet precies waar Eva vandaan kwam. Omdat de vloed zo destructief was, kan niemand meer met zekerheid achterhalen waar de hof van Eden zich bevond.5 De schoondochters van Noach leefden echter slechts een aantal generaties na Eva, en zij begonnen hun gezinsleven in de buurt van de berg Ararat in oost Turkije. Dit is vlakbij de gemeenschappelijke grens van Azië, Afrika en Europa. (Iedereen heeft dus een van Noach's schoondochters als stammoeder.) Aldus is het niet verbazingwekkend dat Azië, Afrika en Europa als mogelijke oorsprong genoemd worden voor de mitochondriële Eva..
Op soortgelijke wijze kunnen overeenstemmende woorden, klanken en grammatica van de meest gesproken talen getraceerd worden. Ook dit onderzoek wijst naar een gemeenschappelijke oorsprong in de buurt van de berg Ararat.6 Een derde factor, de landbouw, wijst eveneens naar een oorsprong in de richting van oost Turkije.7
Wanneer leefde de mitochondriële Eva? Om deze vraag te beantwoorden is het belangrijk om te weten hoe vaak mutaties in het mtDNA voorkomen. De eerste schattingen waren gebaseerd op de volgende onjuiste redenering: "Mensen en chimpansees hadden ongeveer 5 miljoen jaar geleden een gemeenschappelijke voorouder. Omdat het mtDNA in mensen en chimpansees op zo'n 1000 plaatsen verschilt, treed er gemiddeld eens in de 10.000 jaar een mutatie op.” Een andere foutieve benadering gaat er vanuit dat Australië ongeveer 40.000 jaar geleden bevolkt werd. Het gemiddelde aantal mitochondriële mutaties onder de Aboriginals gedeeld door 40.000 jaar levert eveneens een zeer lage mutatie frequentie op voor het mtDNA. Deze schattingen, die uitgaan van de Evolutie theorie, hebben geleid tot het misverstand dat de mitochondriële Eva ongeveer 100.000 tot 200.000 jaar geleden leefde. Dit verbaasde evolutionisten die geloven dat onze gemeenschappelijke voorouder een mensaap was, die ongeveer 3½ miljoen jaar geleden leefde. 9
Het was een nog veel grotere verrassing toen in 1997 bleek, dat mutaties in het mtDNA ongeveer 20 maal zo vaak optreden als aanvankelijk gedacht werd! Inmiddels was het mogelijk om de mutatie frequentie direkt te bepalen door het mtDNA van een groot aantal moeders te bepalen en met en hun kinderen te vergelijken. Uitgaande van deze nieuwe, nauwkeurigere frequentie leefde de mitochondriële Eva slechts 6000 jaar geleden.10
Is er ook een "genetische Adam”? Ja, een man ontvangt van zijn vader een segment DNA dat zich op het Y chromosoom bevindt, dat zijn geslacht bepaald. De vader ontving het van zijn vader en zo verder. Als wij allemaal afstammen van dezelfde vader, dan zouden alle mannelijke cellen hetzelfde Y chromosoom segment moeten bevatten (met uitzondering van eventuele mutaties).
Een onderzoek uit 1995 van 38 mannen wereldwijd bracht geen verschillen aan het licht van dit segment van het Y chromosoom. Als de mens geëvolueerd zou zijn, en alle mannen zouden afstammen van een man die 500.000 jaar geleden geleefd heeft, dan zouden er gemiddeld 19 mutaties moeten zijn. Als het 150.000 jaar gelden was, dan zouden er gemiddeld 5.5 mutaties moeten zijn.11 Aangezien er geen enkele mutatie gevonden is, is het zeer goed mogelijk dat onze gemeenschappelijke voorouder slechts enkele duizenden jaren geleden leefde.
Als we ervan uitgaan dat Adam de vader van allen is, dan is Noach onze meest recente gemeenschappelijke voorvader.
Voor de volledigheid dienen we nog een andere mogelijkheid na te gaan. Zelfs als we allemaal afstammen van dezelfde vrouw, dan zouden er nog steeds meerdere vrouwen tegelijkertijd hebben kunnen leven. De keten van opeenvolgende vrouwelijke nakomelingen kan ophouden, dan sterft het bijbehorende mtDNA uit. Zoiets gebeurt ook met familie namen. Als Marie en John XYZ geen kinderen hebben, dan sterft hun vreemde achternaam uit. Het is even goed mogelijk dat er tegelijkertijd met onze "genetische Adam (of Noach)" andere mannen leefden, waarvan er geen nakomelingen meer in leven zijn. Hoe groot is dan de kans dat er geen nakomelingen zijn van die andere mannen en ook niet van die ander vrouwen die 6000 jaar geleden leefden op de (huidige) wereldbevolking van 6 miljard? Deze kans is verwaarloosbaar.12
Recente wetenschappelijke ontdekkingen tonen aan dat we in onze cellen allemaal sporen van "Adam en Eva" meedragen. Deze gemeenschappelijke ouders zijn waarschijnlijk slechts zo'n 200 tot 300 generaties van ons verwijderd. Dat betekent alle mensen familie zijn en dat we gemeenschappelijk en recente wortels hebben. We zijn dus een grote familie!
Referenties en voetnoten
1 . Een recent onderzoek is uitdagend voor deze algemeen gangbare overtuiging van iedere geneticus. Uit het onderzoek blijkt dat een kind een klein gedeelte van het mtDNA van de vader erft. Ofschoon de resultaten hierover geen definitief uitsluitsel geven is dit op basis van statistische analyse zeer waarschijnlijk. Het heeft te maken met de manier waarop chromosomen in de kern recombineren, alhoewel mtDNA geen deel uit maakt van een chromosoom en zich ook niet in de kern bevindt. [Zie Philip Awadalla, e.a., “Linkage Disequilibrium and Recombination in Hominid Mitochondrial DNA,” Science, Vol. 286, 24 December 1999, blz. 2524–2525.]
Veel experimenten hebben echter aangetoond dat het in het sperma aanwezige mtDNA vernietigd wordt na de bevruchting met de vrouwelijke eicel. Verder blijkt dat alle tot dusver bekende mitochondriële aandoeningen en afwijkingen tot de moeder herleid kunnen worden. Een van de onderzoekers, de geneticus Bryan Sykes van de universiteit van Oxford, zegt dat zijn proeven, die overeenkomen met die van Awadalla, niet tot dezelfde resultaten leiden. Andere onderzoekers proberen een verklaring te vinden voor de merkwaardige statistische afwijkingen. Het wachten is op verdere resultaten voordat er definieve conclusies kunnen worden getrokken uit dit nieuwe onderzoek.
* “... zoals verwacht, is er geen bewijs gevonden voor vaderlijke overdracht van mtDNA.” Thomas J. Parsons e.a., “A High Observed Substitution Rate in the Human Mitochondrial DNA Control Region,” Nature Genetics, Vol. 15, April 1997, blz. 364.
2 . Deze vereenvoudigde uitleg wordt gecompliceerd door heteroplasmy, een recentelijk ontdekte vorm van erfelijkheid van het mtDNA. Heteroplasmy veroorzaakt een geringe statistische onzekerheid in normale erfelijke patronen..
3 . Rebecca L. Cann e.a., “Mitochondrial DNA and Human Evolution,” Nature, Vol. 325, 1 January 1987, blz. 31–36.
4 . Marcia Barinaga, “ ‘African Eve’ Backers Beat a Retreat,” Science, Vol. 255, 7 February 1992, blz. 686–687.
* Alan R. Templeton e.a., “Human Origins and Analysis of Mitochondrial DNA Sequences,” Science, Vol. 255, 7 February 1992, blz. 737–739.
* “African Eve Gets Lost in the ‘Trees’,” Science News, Vol. 141, 22 February 1992, blz. 123.
5 . Sommigen geloven dat de hof van Eden zich in de buurt van de huidige Tigris en Eufraat bevinden, omdat deze rivieren genoemd worden in Genesis 2:14. Het is echter waarschijnlijk dat de globale vloed de hof van Eden verwoest heeft en dat deze begraven ligt onder honderden meters sediment. Continentale verschuivingen en veranderingen in de dikte van de continentale platen en de topografie zal de ligging van Eden en de stroming van rivieren ingrijpend gewijzigd hebben. (Zie hydroplaat theorie)
Het lijkt waarschijnlijker dat de overlevenden van de vloed deze namen (opnieuw) gaven aan de twee enorme rivieren die zich in de buurt van de berg Ararat bevinden (de huidige Tigris en Eufraat). Dat verklaart eveneens waarom de twee andere rivieren die in Genesis 2 genoemd worden nu niet meer bestaan en waarom de pre-vloed rivieren die in in Genesis 2:10 –14 genoemd worden kenmerken hadden die afwijken van de huidige rivieren:
o De rivieren die uit de hof van Eden stroomden verdeelden zich in vier rivieren. De meeste huidige rivieren verdelen zich echter niet, maar vloeien juist samen.
o Twee van de in Genesis genoemde rivieren stroomden rondom een land. Omdat onze rivieren bergafwaarts stromen is het moeilijk voor te stellen hoe een rivier (bijna) om een land heen kan stromen.
o als het voor de vloed niet geregend had, waar kwam dan het water van deze rivieren vandaan?
6 . “Ons onderzoek geeft aan dat de proto-taal ruim 6000 jaar geleden ontstond in het oosten van Anatolia [in Oost Turkije] ...”
Thomas V. Gamkrelidze en V. V. Ivanov, “The Early History of Indo-European Languages,” Scientific American, Vol. 262, March 1990, blz. 110.
7 . Colin Renfrew, “The Origins of Indo-European Languages,” Scientific American, Vol. 261, October 1989, blz. 114.
8 . Volgens Genesis (11:1-9) ontstonden de verschillende talen in Babel enkele generaties na de grote vloed. Hier komt het begrip "Babylonische spraakverwarring" vandaan. De meeste geleerden plaatsen het oude Babylon ergens in het gebied tussen de huidige Tigris en Eufraat in de buurt van de berg Ararat.
9 . Voor evolutionisten is een schatting van 100,000 – 200,000 jaar geleden veel te dicht bij de door veel creationisten veronderstelde ouderdom van de mensheid (van 6000 jaar). Deze schatting kwam ook niet overeen met de volgens de evolutie verwachte ouderdom (van 3.500.000 jaar). De onderzoekers van de mitochondriële Eva wisten dat deze relatieve lage schatting op veel kritiek zou stuiten en mogelijke verwerping van hun resultaten. (Belangrijk wetenschappelijke onderzoek kan rekenen op subsidies, werkgelegenheid en prestige) Omdat complexe wetenschappelijke studies te maken hebben met veel onzekerheden en veronderstellingen, is het te verwachten dat alle mogelijke moeite gedaan is om de schattingen van de ouderdom van de mitochondriële Eva te maximaliseren. Met andere woorden: "als je te maken hebt met onzekerheden, ga dan uit van de veronderstellingen die zo gunstig mogelijk zijn voor de acceptatie van het resultaat". Achteraf is duidelijk geworden dat de schatting inderdaad veel te hoog is.
10 .“Onafhankelijk van de oorzaak, zijn veel evolutionisten bezorgd over een snellere mutatie frequentie. Onderzoekers waren eerder tot de conclusie gekomen dat de mitochondriële Eva’ - de vrouw wiens mtDNA de oorsprong was van alle levende mensen - 100.000 tot 200.000 jaar geleden in Afrika leefde. Met de nieuwe frequentie zou ze slechts 6000 jaar oud zijn.” Ann Gibbons, “Calibrating the Mitochondrial Clock,” Science, Vol. 279, 2 January 1998, blz. 29.
* “Dat betekent dat onze constatering van de veranderings frequentie, 2½/punt/myr [miljoen jaren], ongeveer 20 keer zo groot is, dan voorspeld door de fylogenetische analyse [evolutie studies]. Gebruik makend van de empirische frequentie om de moleculaire klok van het mtDNA te kalibreren zou betekenen dat de geschatte oorsprong van het mtDNA van de meest recente gemeenschappelijke voorvader slechts ~6,500 jaar geleden is. Dit is duidelijk niet in overeenstemming met de bekende ouderdom van de moderne mens.” Parsons, e.a., blz. 365.
Evolutionisten die deze nieuwe ontdekking begrijpen zijn geschokt. Ze proberen nu een verklaring te vinden waarom de gemeten mutatie frequenties van het mtDNA zo hoog zijn, terwijl de verwachte mutatie frequentie (op basis van fossiele datering en de evolutie van aapachtige wezens tot mens) zo laag zijn. Ze zeggen, misschien dat de mutaties alleen maar vaak voorkomen op bepaalde plaatsen van het mtDNA molekuul en zichzelf later corrigeren. Daarom worden er veel mutaties geteld, maar zijn de uiteindelijke verschillen gering. Deze “hot spot” hypothese, is in wezen een “uitzonderlijk pleidooi” - iets dat voorgesteld wordt om een probleem op te lossen. Testen hebben aangetoond dat deze bewering niet klopt.
Door het ontbreken van voldoende beginselen geeft de “hot spot” hypothese geen voldoende verklaring voor de waargenomen hoge veranderings frequentie. Parsons et al., p. 365.
* “Als moleculaire evolutie werkelijk neutraal is op deze gebieden [plaatsvindt met een konstante snelheid], geeft zo'n hoge mutatie frequentie aan dat Eva slechts ongeveer 6500 jaar geleden leefde - een jaartal dat duidelijk niet overeenkomt met de huidige theorieën over de menselijke oorsprong.” Laurence Loewe and Siegfried Scherer, “Mitochondrial Eve: The Plot Thickens,” Trends in Ecology & Evolution, Vol. 12, 11 November 1997, blz. 422.
11 . Robert L. Dorit e.a., “Absence of Polymorphism at the ZFY Locus on the Human Y Chromosome,” Science, Vol. 268, 26 May 1995, blz. 1183–1185.
* Een soortgelijk onderzoek werd uitgevoerd met hetzelfde DNA segment in drie soorten apen: een chimpansee, twee oerang-oetangs en drie gorilla's. Het DNA segment was onderling verschillend voor de drie apensoorten, maar het DNA van de drie gorilla's was identiek evenals dat van de twee oerang-oetangs. [Zie Wes Burrows and Oliver A. Ryder, “Y-Chromosome Variation in Great Apes,” Nature, Vol. 385, 9 January 1997, blz. 125–126.]
Statistici erkennen dat als er variatie bestaat tussen groepen onderling, maar niet binnen de groepen, dit erop wijst dat de drie groepen verschillende, onafhankelijke populaties zijn. Met ander woorden: gorilla's, oerang-oetangs en chimpansees stammen waarschijnlijk niet af van dezelfde voorouder. Uiteraard verschilde het DNA segment van mensen in een nog veel grotere mate met dat van de apen.
12 . Veronderstel dat er 6000 jaar geleden veel vrouwen leefden, en dat hun nakomelingen nu 6 miljard in aantal zijn. Gemiddeld moet iedere vrouw dan veel kinderen hebben gehad. Telkens als het gemiddelde aantal kinderen per vrouw meer dan twee was, neemt de kans af, dat slechts één van de vele vrouwen opeenvolgende vrouwelijke nakomelingen had. Een overeenkomstige onwaarschijnlijke situatie moet ook voor de mannen gegeld hebben. Omdat beide hoogst onwaarschijnlijke gebeurtenissen ook nog tegelijkertijd moesten plaatsvinden, kan deze mogelijkheid verworpen als belachelijk onwaarschijnlijk.