HSP Hooggevoeligheid Hoog Sensitief informatie

Ik zag dat er hier nog geen onderwerp over HSP was, dus bij deze maar even toegevoegd.

Volgens de door psychologe Elaine N. Aron ontwikkelde theorie, is een hoogsensitief persoon (Engels: highly sensitive person), afgekort HSP, een persoon die een gevoeliger zenuwstelsel heeft dan gemiddeld. In het Nederlands wordt highly sensitive soms vertaald als "hoog sensitief", maar vaker als "hooggevoelig". De theorie werd in 1996 in Amerika en in 2002 in Nederland gepubliceerd en is dus relatief nieuw. Of HSP geaccepteerd wordt door de gevestigde psychologie of dat het een overwaaiende hype is, zal de toekomst moeten uitwijzen.

In het filmpje
legt zij in eigen bewoordingen uit wat HSP inhoudt.

Wat betekent het dat je hooggevoelig bent?

Zoals sommige mensen intelligenter zijn dan anderen, zo zijn sommigen gevoeliger dan anderen. Een HSP is meer dan gemiddeld gevoelig voor indrukken en prikkels en merkt meer signalen en details op. Alle indrukken worden uitgebreider en intensiever gefilterd dan bij de gemiddelde mens. Wat anderen normaal vinden zoals mensenmassa’s of harde muziek, kan voor HSP’s al snel te veel zijn; zij raken dan overprikkeld door letterlijk een teveel aan (sterke) prikkels.

Hooggevoeligheid is een eigenschap van het zenuwstelsel in combinatie met de hersenen.
Ongeveer 20% van de bevolking is hooggevoelig. Het is waarschijnlijk een erfelijke eigenschap, die evenveel voorkomt onder mannen als vrouwen.

Kenmerken van HSP’s zijn onder meer:

* Nemen gedetailleerder, subtieler en intenser waar
* Zijn erg gevoelig voor prikkels van buitenaf; vaak voelen HSP’s zich hierdoor niet op hun gemak
* Hebben meer moeite en meer tijd nodig om indrukken te verwerken
* Hebben een diep en rijk innerlijk leven; dromen, fantaseren en overwegen veel
* Voelen stemmingen en sferen goed aan
* Worden meer dan gemiddeld geroerd door natuur, kunst en muziek
* Eigen emoties en emoties van anderen worden intenser ervaren
* Hebben moeite met planning en het verkrijgen van structuur
* Kunnen verlegen overkomen maar zijn dat veelal niet
* Zijn vaak plichtsgetrouw en perfectionistisch
* Functioneren minder goed als ze geobserveerd of geëvalueerd worden
* Zijn vaak zorgzaam en anticiperend op behoeften van anderen; moeite om grenzen aan te geven
* Hebben relatief meer en sneller last van stress, spanning en fysieke klachten zoals hoofdpijn, allergieën, maag/darmklachten, chronische vermoeidheid etc.
* Lopen groter risico op stemmingswisselingen, depressiviteit, angsten en verslavingen

Twee soorten HSP's
Er zijn globaal genomen twee soorten HSP’s: de grootste groep, zo’n 70%, is van nature rustig en meer introvert. Zij voelen zich prettig bij een redelijk gelijkmatig leven met weinig risico’s. Het andere deel, ongeveer 30% van de HSP’s, heeft juist behoefte aan nieuwe ervaringen en spanning en is meer extravert. Zij worden ook wel HSS genoemd, ‘High Sensation Seekers’. Zij zijn enerzijds snel verveeld en op zoek naar uitdaging, maar raken anderzijds snel overbelast. Zij leven als het ware met één voet op de rem en één voet op het gaspedaal.

Hooggevoeligheid kan sterk van invloed zijn op werk, het persoonlijk leven en relaties. Het is een eigenschap die in onze hectische, westerse maatschappij, waar de nadruk ligt op verstand en ratio, niet erg wordt gewaardeerd. Veel hooggevoelige mensen ervaren in eerste instantie dan ook last van hun eigenschap, en vragen zich af wat er mis is met hen. Zij hebben de neiging zichzelf te willen veranderen, en hun eigenschap te onderdrukken of negeren.

Door het bewustzijn en accepteren van de eigen hooggevoeligheid kan deze echter van een valkuil en een last, tot een kwaliteit en een gave worden. Hiertoe is het onder andere belangrijk om goed te leren aarden, grenzen te stellen, de innerlijke kracht te versterken en een juiste balans te vinden tussen activiteit en rust.
Elders op deze site en ook op het forum zijn veel aanvullende informatie en tips te vinden over HSP hoe hiermee om te gaan.

Kritiek
Het fenomeen HSP zoals beschreven in het boek "Hoog Sensitieve Personen" van Elaine Aron is uitsluitend gebaseerd op statistisch onderzoek. Aron gebruikte daarvoor haar eigen cliënten, en was dus zowel behandelaar als onderzoeker. De uiterst subjectieve diagnose HSP is niet geverifieerd door derden. Verder ontbreekt deugdelijke neurologische of psychologische onderbouwing volledig.

Er bestaan geen sluitende diagnostische criteria voor hoogsensitiviteit. De kenmerken zoals deze in Aron's boek en in zelftests op het internet te vinden zijn uiterst aspecifiek, vaag en subjectief. Hoe test je bijvoorbeeld objectief of iemand gevoelig is voor lawaai of muziek? Wat is gevoeligheid voor muziek exact? Waar ligt de grens tussen erg gevoelig en minder gevoelig? Andersom is niet iedere musicus hoogsensitief, maar vermoedelijk wel gevoelig voor muziek.