Ik heb gemerkt dat het ook nog op een andere manier door kan werken: mijn opa is tijdens de 2e wereldoorlog afgevoerd naar kamp Neuengamme, en is nooit meer teruggekomen. De kinderen, die toen in hun kinderjaren zaten, zijn hierdoor gevormd: het heeft ze destijds diep geschokt, vooral mijn ooms, die ook gevangengenomen waren, maar waarvan er twee ontsnapten door uit en vrachtwagen te springen.
Naarmate ze ouder werden, heeft dit zich gemanifesteerd in hun eigen leven, en hebben ze bepaalde ideeën en gedachten overgedragen op hun kinderen. De sfeer, die ik ervaar, als ik in die familie ben, is wel bijzonder, niet perse negatief. Maar toch ben ik van mening, dat mijn neefjes en nichtjes de trauma's van dit gebeuren hebben meegekregen via de genen.
Als je kijkt naar het dorpje Putten op de Veluwe: hier zijn destijds enorme razzia's geweest, en zijn er meer dan 600 mannen afgevoerd naar hetzelfde genoemde kamp. Er zijn er uiteindelijk 552 omgekomen: een groot deel van de mannelijke bevolking uit Putten. De vrouwen en kinderen, en dan voornamelijk dochters, hebben dit gegeven m.i. opgeslagen in hun genen, en dit heeft later enorme invloed gehad in het aangaan van hun eigen relaties. Ik heb mij laten vertellen( in het gebied waar de verzetsgroepen verzet pleegden, heb ik gewerkt tot voor kort: Landgoed Oldenaller, Putten), dat de vrouwen van Putten duidelijk schade hebben ondervonden van dit gebeurde: bij diverse familieleden van destijds is ook een duidelijke invloed waarneembaar. Dominantie, wroeging en boosheid onder vele vrouwen, wat eigenlijk heel begrijpelijk is. In hoeveel generaties dit door zou kunnen werken, is mij niet bekend.