De 7 stadia van een spirituele ontwikkeling volgens de mystica Theresia van Avila ( 1515- 1582).
Door Elodie Hunting
Welke fasen zijn er voor wie zich spiritueel ontwikkelt? Daarover denken wijzen al eeuwenlang na, in alle continenten. Theresia van Avila schreef hierover 500 jaar geleden een meesterwerk dat anno 2008 nog steeds actueel is. Een spirituele ontwikkeling kan worden onderverdeeld in zeven stappen, is haar visie. Die zeven stappen zijn in tal van spirituele tradities terug te vinden. Een sterke aanwijzing dus voor de universaliteit van haar visie. Kijk waar je zelf staat volgens Theresia.
Theresia was een mystica en samen met de mysticus Johannes van het Kruis heeft zij de kloosterorde de Karmel hervormd. Haar werk is zeer geïnspireerd én tegelijk praktisch van aard. Om de tekst niet te kort te doen, is in de beschrijving van haar zeven stappen haar oorspronkelijke tekst door mij niet al teveel bewerkt. Sommige aspecten moeten dus in de context van die tijd worden gelezen, al zijn ze nog steeds heel goed te begrijpen.
In de Innerlijke Burcht, of je eigen geest, beschrijft Theresia zeven verblijven, die elk een fase van je spirituele ontwikkeling aangeven. In het laatste, zevende verblijf, wacht Zijne Majesteit, de Allerhoogste, waarmee het Heilig Huwelijk wordt aangegaan.
Het 1e verblijf
Dit is het verblijf van binnenkomst. Het is de eerste stap die gezet wordt op het spirituele pad. De toegangspoort tot dit verblijf is het gebed ( meditatie) . De zielen die binnenkomen zijn van een waardigheid en schoonheid die oogverblindend is. Samen met de zielen, komen ook de adders en slangen binnen. Dit zijn de wereldse zaken die de ziel beletten het licht van Zijne Majesteit te zien. In dit verblijf dient men zich los te maken van zaken die er niet toe doen, die de ziel beletten om naar het 2e verblijf te gaan.
Wij zouden dit tegenwoordig zien als het onderscheid wat gemaakt dient te worden tussen materiële en geestelijke waarden.
Het 2e verblijf
Weet men in het 1e verblijf nog niet van het bestaan van Zijne Majesteit, in het 2e verblijf wel. Maar toch kan men hem niet bereiken en dat is uiterst pijnlijk voor de ziel. De ziel levert hier een hevig gevecht met de duivel ( dat wat belemmert) en moet blijven volharden. Het is goed om anderen op te zoeken die ook in de Burcht verblijven. Zij bieden steun en moedigen aan. Ook ontstaat hier een keuze; zal men gaan, of zal men blijven? De keuze ontstaat uit de verwarring van de ziel, die niet weet wat te doen.
‘Wees niet ontmoedigd wanneer ge valt; God zal de val ten goede leiden.’
Het 3e Verblijf
Na het gevecht volgt er nu zekerheid over het gekozen pad. De zielen zijn in dit verblijf bezig met het verkrijgen van zelfkennis door uren van inkeer. Zij gebruiken hun tijd goed en zijn toegelegd op naastenliefde. In dit verblijf is er dorheid waardoor de ziel ongeduldig wordt. Toch moet men hier nederigheid betrachten, volharden in onthechting en zich volledig overgeven aan God. Zolang men aan zichzelf gehecht is, en niet aan God, voltrekken zich zware beproevingen. Die beproeving bestaat uit vrede bewaren in de ziel.
Het 4e Verblijf
Hier roept Theresia de hulp aan van God omdat zij zichzelf niet in staat acht deze fase op eigen kracht goed te verwoorden. Vanaf nu gaat het om bovennatuurlijke ervaringen die niet met het verstand te begrijpen zijn. Het beminnen van God staat hier centraal. De ziel treedt in zichzelf of stijgt boven zichzelf uit. Hier dient men te luisteren, en niet te denken. Het gebed of de meditatie geeft verruiming van de ziel en bereidt voor op grote ontvankelijkheid voor het goddelijke. De ziel heeft de status van een zuigend kindje, ‘dus blijf bidden!’.
Wanneer men dronken is van het gebed is voorzichtigheid geboden. Men dient ook te eten, slapen en werken. Omdat de ziel hier zo opgetild wordt ontstaat het risico tot waanbeelden of andere irreële ervaringen. Theresia waarschuwt daartegen, en gebiedt om zich in die gevallen meer te richten op profane zaken.
Het 5e Verblijf
In het 4e verblijf is er het gebed van rust. In dit 5e verblijf is er het gebed van vereniging. Tijdens dit gebed zijn alle vermogens met betrekking tot dingen van de wereld en onszelf in een vaste slaap. De ziel lijkt zich van het lichaam te scheiden om meer in God te zijn. Omdat hier de vereniging met God plaatsvindt, kan de duivel hier niet komen. Deze vreugde overtreft alle vreugdes en genoegens.
Hoe weet je nou dat je in dit verblijf bent aangekomen? Theresia stelt dat God hier de ziel helemaal ‘dom’ maakt, ze hoort en begrijpt niets meer. Dan vestigt God zich voor korte tijd in de ziel. Pas daarna wordt duidelijk dat er een vereniging was. Men voelt een zekerheid die niet bewezen of begrepen kan worden. Kenmerk van deze vereniging is dat er een grote liefde wordt ervaren. Zo maar terugkeren naar deze mystieke genade kan niet meer, en dat veroorzaakt een verscheurende pijn.
Wanneer men zo hoog is gekomen, is het onmogelijk op te houden met groeien.
Het 6e Verblijf
Dit verblijf gaat over beproevingen en gunsten. De ziel is reeds geraakt door de Bruidegom en zoekt eenzaamheid op, waarin zij niets anders zoekt dan een ontmoeting met Zijne Majesteit. Een ernstige ziekte is de beproeving die hier plaats kan vinden. God geeft geduld om deze te ondergaan. De innerlijke pijn is groter dan de lichamelijke pijn. De onuitspreekbare geestelijke pijnen zijn enigszins te verdragen met uitwendige werken van naastenliefde.
De ziel bevindt zich weer in grote rust. Gesproken woorden blijven heel lang en diep in het geheugen geprent. Het verstand kan eraan twijfelen, maar de ziel voelt grote zekerheid. Deze woorden gaan in vervulling en dat geeft een Grote Inwendige Vreugde!
Het woord van God vernieuwt als Phoenix de ziel. De deuren van alle andere verblijven sluiten en alleen het 7e verblijf gaat open. De geest vlucht, alsof hij het lichaam verlaat. Hij ziet een niet-aards licht, ziet met de ziel en verstaat de zielentaal. De ziel laat iets verhevens boven zich uitstijgen. Hier geeft de Bruidegom juwelen aan zijn bruid. Het vuur ontvlamt in de wil en men ervaart de tegenwoordigheid van God.
Het 7e verblijf
Hier voltrekt De Vereniging zich. De intuïtie van de ziel begrijpt de waarheid. Men ziet hier de Heilige Drie-eenheid in een gloed. Deze 3 personen zijn 1 substantie, 1 macht, 1 wetenschap en 1 enkele God.
De Heilige Majesteit gaat vanaf nu nooit meer weg, al ziet men hem niet. Het verschil tussen de geestelijke vereniging en het geestelijk huwelijk is als volgt; bij het Huwelijk openbaart Hij zich aan het innerlijke van de ziel. Dit geeft een diep gevoel van genot en heerlijkheid. Bij de vereniging kan er altijd nog gescheiden worden, wat bij het Huwelijk uitgesloten is.
Bij het binnentreden van dit verblijf valt alle beweging stil. Er is een droefheid omdat de ziel zo weinig kan betekenen voor Hem.
Niets van de andere verblijven dringt hier door. De ziel is in rust en er is geen sprake van een dor of droog gevoel.
Dit geestelijk Huwelijk dient om daden te doen die Zijne Majesteit behagen.
Vertroosting
In zware spirituele tijden, kunnen woorden als die van Theresia ons uitkomst en uitzicht bieden. Martin Buber ( Joods godsdienstfilosoof) beschrijft dit in ‘Voorvallen en ontmoetingen’ prachtig;
‘Het is een onuitputtelijke troost in het leven der mensen van deze tijd, dat de grote oerwoorden ons te allen tijde een toevlucht willen bieden. Wanneer de macht van het geabstraheerde op duizend rappe paardjes ons nadraaft en met haar bonte vanen onze hemel verbergt, met dichte stofwolken onze weg vervaagt, zie!: voor ons rijst de burcht der geweldigen op - wij rijden naar binnen, de slotbrug wordt opgehaald, weringen verheffen zich rondom ons en beschut, omsloten zijn wij in eenzame genade bij de eeuwigheid te gast.’
Werken van Theresia van Avila
Van haar geschriften zijn haar "Innerlijke Burcht," de Weg van Volmaaktheid" en haar "Hooglied" het meest beroemd. Ze behoren tot de hoogtepunten van de Spaanse literatuur.
Helaas zijn deze werken niet meer te koop. Ik heb een exemplaar opgedoken uit de kelders van de plaatselijke bibliotheek.
auteur : Carlos Noyen.
bron : "bij de bron van Ellia"
Copyright © Vlaamse Karmel
Burgstraat 46
9000 Gent
Tel: 032 (0)9/225 57 87