Wat kan er misgaan op sensorisch integratiegebied?

1. Prikkels (zintuiglijke informatie) kunnen verminderd worden waargenomen > onderregistratie > onvoldoende reactie op prikkels.
2. Prikkels kunnen versterkt worden waargenomen > overregistratie > versterkte/overmatige reactie op prikkels.
3. Mengvormen zijn ook mogelijk. Dan reageert het kind (of de volwassene) op de ene soort zintuiglijke informatie onvoldoende, op de andere overmatig en misschien op weer een andere normaal.
Met de zintuigen zelf is dan niets aan de hand, maar de informatie wordt in het centrale zenuwstelsel niet goed verwerkt.

Kinderen die overmatig reageren op geluid (auditieve overregistratie) schrikken b.v. van geluiden die onverwacht of hard zijn. Zij kunnen dan de handen voor de oren doen of zelf hard schreeuwen om het geluid te overstemmen. Op die manier proberen ze dan zelf 'de baas te spelen' over het geluid. Zulke kinderen hebben er ook moeite mee om onbelangrijke geluiden uit te schakelen. Zij horen in de klas b.v. het geschuifel van de kinderen om hen heen net zo hard als de uitleg van de leerkracht. Thuis horen zij het getik van de klok, iets wat ons helemaal niet opvalt als we er niet bewust op gaan letten. Het zal duidelijk zijn dat deze kinderen enorme concentratieproblemen hebben en dat er vaak op hen gemopperd wordt, terwijl ze er zelf weinig aan kunnen doen. Probeer je maar eens voor te stellen dat je in een kakafonie van geluiden 'rustig' naar een verhaal moet luisteren!
Tips: Begrip helpt hen al heel veel. Als je erkent dat het lastig is voor hen voelen ze zich begrepen.
Voor hen is het prettig als er zo weinig mogelijk achtergrondgeluiden zijn, dus geen muziek aan tijdens het werken in de klas.
Op de ene plek in de klas zal het rumoeriger zijn dan op de andere. Dit kan b.v. komen door dicht bij de gang te zitten, waar altijd wel geloop is, of bij een waterleiding o.i.d. Zoek voor zo'n kind dan een andere, rustiger plek.
Zorg eerst dat je de aandacht van het kind hebt voor je gaat zeggen wat je op het hart hebt, dan weet het kind waar het op dat moment met de aandacht heen moet.
Soms kan een koptelefoon opdoen, helpen om zich af te sluiten van de andere geluiden om hem/haar heen.

Aan de andere kant zijn er ook kinderen die onvoldoende reageren op geluid (auditieve onderregistratie). Deze kinderen reageren juist weinig op geluid en willen b.v. heftige muziek keihard aan tijdens het huiswerk maken. Dit helpt hen juist om alert genoeg te zijn om zoveel mogelijk op te nemen.
Tips: Ook voor deze kinderen is het goed hen even duidelijk aan te spreken en dan pas de opdracht te vertellen.
Even flink de oren masseren/wrijven helpt de oren als het ware klaar te maken om te luisteren.

Kinderen die overmatig reageren op dingen die ze zien (visuele overregistratie) zien 'alles', zijn snel (visueel) afgeleid. Ook hebben ze vaak moeite met het onderscheid wat op de voorgrond (en dus belangrijk) en wat op de achtergrond is. Verder hebben ze moeite met verschillen zien. Knipperend tl-licht of gewoon fel licht kan voor hen heel onaangenaam zijn. Ze klagen soms over kriebelende of waterige ogen en hoofdpijn.
Tips: Een goede plek voor deze kinderen is: vooraan in de klas, ver van het raam af. Op die manier zien ze minder voor zich gebeuren en worden daar dus ook niet door afgeleid.
Op hun tafel moeten alleen dingen liggen die ze ook echt gebruiken , zo weinig mogelijk.
Het overschrijven van het bord moet zoveel mogelijk beperkt worden. Copieren kan een oplossing zijn, of alleen de antwoorden opschrijven.
Sommige kinderen vinden het fijn hun blad in een gekleurd hoesje te doen (van een zelfgekozen kleur).
Tegen teveel licht in de ogen kan een zonnebril of pet helpen.

Kinderen die overmatig reageren op evenwichtsprikkels (vestibulaire overregistratie) zijn vaak bang voor hoogtes en schuine opppervlakken. Zeg tegen zo'n kind alstublieft niet dat het niet bang hoeft te zijn, dat is het namelijk al. Op hen komt de situatie namelijk als gevaarlijk over. U zou waarschijnlijk ook bang zijn als u over een smalle plank een ravijn zou moeten oversteken en dat is zoals het voor hen voelt. Zo'n kind is (ook figuurlijk) snel uit het evenwicht. Een andere vorm van overmatig reageren op evenwicht is: snel duizelig of misselijk worden van draaien. Deze kinderen willen dus beslist niet in een draaimolen in de speeltuin of ze doen alleen mee als ze kunnen duwen in plaats van gedraaid worden. Veel spelletjes die kinderen spelen hebben te maken met evenwicht. Als het kind daar niet aan mee durft te doen kan het zich buitengesloten voelen, dit komt het zelfvertrouwen beslist niet ten goede.
Zij hebben ook wel last van wagenziek worden. Dit komt doordat wat ze zien met hun ogen (in de auto beweegt niets) niet overeenkomt met wat via hun evenwichtorgaan binnenkomt, namelijk wèl beweging. Het kan dan helpen om in het midden te zitten achterin zodat ze door de voorruit kunnen kijken. Dan komt de informatie via de zintuigen beter overeen.
Tips: toon begrip en dwing het kind nooit tot dingen die het niet durft!!!
Benoem bevestigend wat goed gaat: "Dat is goed van jou dat je dat durfde/kan!"
Laat het kind veel 'zwaar werk' doen als dingen tillen, karren/containers duwen, stoei- en duwspelletjes e.d. waar ze hun spieren flink bij kunnen gebruiken. Dat helpt om het teveel aan evenwichtsprikkels te dempen.

Aan de andere kant zijn er ook kinderen die onvoldoende reageren op evenwichtsprikkels (vestibulaire onderregistratie). Deze kinderen klimmen gevaarlijk hoog zonder gevaar te zien of zijn altijd maar aan het draaien en wiebelen. Dit komt doordat een normale hoeveelheid evenwichtprikkels voor hen onvoldoende is. Zij zoeken die prikkels extra op en dat kan door b.v. draaien en wiebelen. Stil op een stoel zitten en goed opletten is dan moeilijk. Juist als ze meer bewegen krijgen ze voldoende prikkels binnen om goed op te kunnen letten en goed te kunnen blijven zitten.
Tips: Het kan helpen als zo'n kind (en dus beslist niet ieder kind! Voor een overmatig reagerend kind is dit een ramp!) op een balkussen of grote bal kan zitten. Op die manier krijgt het kind voldoende evenwichtprikkels binnen en stoort toch de rest van de klas of gezinsleden aan tafel niet.
Laat het kind tussendoor even bewegen door op school b.v. schriften uit te delen of iets naar een andere klas te brengen; thuis kan het helpen spullen uit de keuken te halen voor het toetje b.v.
Laat het kind aan het begin van de gymles even lekker rollen.
Doe eens de kruiwagenloop aan het begin van een les. Dit helpt de kinderen ook om beter hun ogen te kunnen richten op hun werk.